Wisselexpositie
"Da's andere koek"
Over taaitaai- en speculaasplanken
Eind 2023 heeft Eynderhoof een grote collectie koekplanken in bezit gekregen, die past binnen de doelstellingen van het museum.
De meeste mensen kennen koekplanken als antieke wandversiering bij ouders of grootouders. Veel koekplanken uit de 18de en zelfs 17de eeuw bleken nog op bakkerszolders te staan.In de tijd dat veel “antiek” een nieuw leven kreeg veranderde de bakkersplank geheel van functie. Van bakkersgereedschap werd het wandversiering en ornament! Niet iedere koekplank is antiek, maar hij geeft wel een beeld van onderwerpen die in vervlogen tijden actueel waren.Daarom blijven ze interessant.
Wat is een koekplank eigenlijk? Een koek- of speculaasplank is een bakkersvorm.Zo’n vorm is van hout waarin een voorstelling met een bepaalde betekenis is gesneden. Aanvankelijk maakte men een taai deeg (taaitaai), later voegde men specerijen en roomboter toe. Zo ontstond speculaas.
Het deeg of de ‘spijs’ wordt stevig in de vorm gedrukt en met een scherp mes afgesneden, uitgeklopt en dan (zonder plank) de oven in geschoven.
De voorstellingen op de planken waren dikwijls echte kunstwerkjes.
Er zijn tijden geweest dat mensen elkaar bij bijzondere dagen een taaitaai- of speculaaspop schonken.En nog steeds is het een goede gewoonte om bij het feest van Sinterklaas op 5 december koekpoppen te geven.
Behalve de planken bezit Eynderhoof ook een recept voor koek- en speculaasdeeg anno 1800. Bekende figuren op de speculaasplank zijn de zogenaamde “vrijers”.
Zij werden gebruikt als een soort huwelijksaanzoek.
Eynderhoof heeft dit alles vormgegeven in een seizoensexpositie onder de pakkende naam “Da’s andere koek”. In de expositie worden niet alleen veel koekplanken getoond, maar krijgt u ook uitleg over o.a. de oorsprong, gebruikte houtsoorten, (verborgen) symboliek en de kunst van het houtsnijden. De expositie is te bezichtigen in ambachtengebouw “De Gaffel”. Van harte aanbevolen.